Omurgada yana doğru eğrilme ile karakterize edilen skolyoz, her bireyde farklı şiddet ve yapıda görülebilir. Bu nedenle tedavi planlamasında en önemli kriterlerden biri skolyoz derecesidir. Skolyozun kaç derece olduğu, hastalığın ciddiyetini, izlem sürecini ve uygulanacak tedavi yöntemini doğrudan etkiler. “Skolyoz dereceleri ne anlama gelir?” sorusu, özellikle tanı sonrası en sık sorulan konulardan biridir.
Skolyoz Derecesi Nasıl Ölçülür?
Skolyozun derecesi, omurgadaki eğriliğin Cobb açısı adı verilen yöntemle ölçülmesiyle belirlenir. Röntgen filmi üzerinde, eğriliğin başladığı ve bittiği omurlar arasındaki açı hesaplanır. Elde edilen bu değer, hastalığın hafif, orta veya ileri düzeyde olup olmadığını gösterir.
Skolyoz Dereceleri Nelerdir?
🔹 0°–10°: Fizyolojik Eğrilik
10 derecenin altındaki eğrilikler genellikle skolyoz olarak kabul edilmez. Bu tip omurga farklılıkları çoğunlukla vücut yapısına bağlıdır ve herhangi bir tedavi gerektirmez. Ancak düzenli izlem önerilebilir.
🔹 10°–20°: Hafif Skolyoz
Skolyoz dereceleri arasında en sık görülen gruptur. Bu seviyede ağrı genellikle olmaz ve belirgin bir dış görünüm değişikliği gözlemlenmeyebilir. Ancak eğriliğin ilerleme ihtimali olduğu için düzenli takip şarttır. Fizik tedavi ve egzersiz programları ile kontrol altına alınabilir.
🔹 20°–40°: Orta Dereceli Skolyoz
Eğrilik belirginleşmeye başlar. Bu seviyede skolyoz ilerleyebilir ve dışardan fark edilebilir hale gelir. Omuzlar arası asimetri, kürek kemiği çıkıntısı gibi görsel bulgular ortaya çıkabilir. Skolyoz dereceleri bu seviyeye ulaştığında genellikle korse tedavisi ve fizik tedavi birlikte uygulanır.
🔹 40° ve Üzeri: İleri Derece Skolyoz
Bu seviyede omurgadaki eğrilik ciddi boyutlara ulaşır. Hem estetik sorunlara hem de akciğer veya kalp gibi iç organlar üzerinde baskıya neden olabilir. 40 derecenin üzerindeki skolyoz vakalarında cerrahi müdahale gündeme gelebilir. Ancak cerrahi kararı sadece dereceye göre değil, hastanın yaşı, gelişimi, şikayetleri ve genel sağlık durumu da göz önünde bulundurularak verilir.
Skolyoz Dereceleri Neden Önemlidir?
Her skolyoz hastasının omurga eğriliği aynı olmadığı gibi, tedavi yaklaşımı da farklıdır. Skolyoz dereceleri, tedavinin kişiselleştirilmesinde belirleyici rol oynar. Hafif eğrilikler yaşam tarzı düzenlemeleriyle yönetilebilirken, ilerlemiş skolyoz cerrahiye kadar uzanan ciddi yaklaşımlar gerektirebilir.
Ayrıca, büyüme çağındaki çocuklarda skolyoz derecesi zamanla değişebilir. Bu nedenle özellikle ergenlik döneminde teşhis edilen skolyozun düzenli takibi oldukça önemlidir. Eğrilik birkaç ay içinde artış gösterebilir.
Skolyozun Derecesi Dışında Hangi Faktörler Önemlidir?
Skolyozun sadece derecesi değil;
• Eğriliğin yönü (sağa mı, sola mı),
• Eğriliğin bulunduğu bölge (bel, sırt, boyun),
• Hastanın yaş grubu,
• Kas yapısı ve genel sağlık durumu
gibi faktörler de tedavi planının oluşturulmasında etkili olur.
Ne Zaman Uzman Görüşü Alınmalı?
Eğer röntgende 10°’nin üzerinde bir skolyoz eğriliği varsa, mutlaka bir uzman tarafından değerlendirme yapılmalıdır. Skolyoz dereceleri zaman içinde değişebileceğinden, erken dönemde alınan önlemler ileride daha büyük müdahalelerin önüne geçebilir.
Sonuç Olarak…
Skolyoz dereceleri, sadece sayısal bir ifade değil; hastalığın yönünü, ciddiyetini ve tedavi sürecini belirleyen kritik bir parametredir. Erken tanı ve düzenli takip ile skolyozun ilerlemesi engellenebilir. Belirtiler fark edildiğinde ya da tanı konulduğunda zaman kaybetmeden bir beyin ve sinir cerrahisi uzmanına başvurmak, en doğru adım olacaktır.
